Kendisi ve ya çevresinde esnaf olanlar var ise bu cümlelerden birini mutlaka duymuşlardır:

"Dükkan kar ediyor ama sene sonunda elde avuçta bir şey kalmıyor!", "Para nereye gidiyor anlamıyorum” gibi cümlelerin sebebi olabilecek bir sürü etken olabilir ama bugün sizinle "AMORTİSMAN" yani en basit açıklamasıyla aldığınız bir makinenin bir demirbaşın veya değer kaybı yaşayan herhangi bir şeyin ekonomik ömrü bittiğinde yerine yenisi alabilmek için ayrılan paralardan bahsedeceğiz.

Konuya basit bir soru ile başlamak istiyorum.

Sizce 300 lira maliyeti olan bir malı 400 liraya satan mı kar eder yoksa 400 liraya mal edip 400 liraya satan mı?

Hep birlikte bakalım. Akla gelen ilk şık tabi ki 300 e üretip 400 e satmak olacaktır. Çünkü 100 lira kar birçoklarımız için kayda değer bir kar oranı. Diğer yandan baktığımızda ise hiç kar etmeyen bir satış görmekteyiz. Ama size 2. şıktaki şirketin maliyetlerin içinde amortisman olduğunu söylediğimde işin rengi değişmeye başlamaktadır. Olayı biraz daha açalım. Örneğin 6000TL değerinde ekonomik ömrü 5 yıl olan makine ve teçhizatınız olsun. 100 lira hammadde gideri 100 lira işçilik gideri 100 lirada yardımcı malzeme alıp 400 TL ye sattığımızda ve bunu her ay rutin olarak yaptığımızda yıl sonunda 1200 TL kar ederiz. Ancak örneğin 20% gelir vergisine tabi tutulduğumuzda (1200x0.2=240) 240 TL vergi öderiz ve yıl sonu karımız (1200-240=960) 960 TL ye düşer. Makinelerimizin ekonomik ömrü 5 yıl olduğu için bizim 5 yılın sonunda zarar etmemiş olmamız için en azından 6000tl hazır paramız bulunması gerekir ki bozulan yıpranan makinelerin yerine yenisini alabilelim. Örnekte gördüğünüz gibi 5 yıl sonunda ki para (960x5=4800) 4800 TL’dir. 1200 TL açığı olan işletme her ay 100 lira karla sattığını düşünerek hataya düşmüştür. Diğer örneğimizde ise 100 lira hammadde gideri 100 lira işçilik gideri 100 lira yardımcı malzeme ve 100 lira amortisman ayırdığımızda herhangi bir karımız olmadığı için vergi ödememekteyiz. 4 ayrı giderden ilk üçü anında bizden çıkan paralardır. Ama amortisman 5 yıl sonra bizden istenen bi hesap olduğu için 1 yıldan kısa alış ve satışları (tavsiye edilen 1 yıl) fonlama da kullanılabilir. (1200x5=6000)

Görüldüğü gibi amortisman ayrılmayan örnekte 5 yıl sonunda 1200TL açık çıkarken diğer örnekte ise herhangi bir açık çıkmamıştır.