TBMM (AA) - TBMM Genel Kurulunda Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Teklifi'nin 1-10. maddelerini kapsayan birinci bölümü kabul edildi.

Kabul edilen maddelere göre, Kurul görevlerini yerine getirirken ve yetkilerini kullanırken bağımsız ve tarafsız olacak. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, Kurula emir ve talimat veremeyecek.

Kurul, 7 asıl ve 4 yedek üyeden oluşacak. Üyelerin 6'sı Yargıtay, 5'i Danıştay genel kurullarınca kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayılarının salt çoğunluğuyla seçilecek. Üyelerin görev süresi 6 yıl olacak. Süresi biten üye yeniden seçilebilecek.

Başkan ve başkanvekili, Kurul üyeleri arasından gizli oyla ve üye tamsayısının salt çoğunluğuyla seçilecek.

Kurulun görev süresi biten üyeleri yerine, yenilerinin belirlenmesi için 3 yılda bir ocak ayının ikinci yarısında seçim yapılacak ve üyelerin görev süresi, seçilme tarihlerine bakılmaksızın ocak ayının son gününden itibaren hesaplanacak. Yeni üyelerin tamamının seçilmelerine kadar eski üyeler görevlerine devam edecek.

Başkan veya başkanvekilinin Kurul üyeliğinden ayrılmadan bu görevlerini bırakmaları halinde, tüm üyelerin katılımıyla bu görevler için seçim yapılacak. Başkan veya başkanvekilliğinden ayrılan üye, bu göreve yeni seçilen üyenin yerini alacak.

Başkan veya başkanvekilinin Kurul üyeliğinden ayrılması durumunda önce üye seçimi yapılacak. Seçilen yeni üyenin de katılımıyla başkan veya başkanvekili seçimi yapıldıktan sonra yeni üyenin yeri belirlenecek.

Kurul üyelerinin görev süresi dolmadan herhangi bir sebeple üyeliklerinin sona ermesi halinde, bu üyelerin yerine yeni üye seçimi yapılacak. Yeni seçilen üye, yerine seçildiği başkan, başkanvekili veya üyenin görev süresini tamamlayacak.

Kurul, kararlarını salt çoğunlukla verecek; oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın görüşü doğrultusunda karar verilmiş olacak.

Kurulun prensip kararları 15 gün içerisinde Resmi Gazete'de yayımlanacak, seçime ilişkin diğer kararları ise Kurulun resmi internet sitesinde yayınlanacak.

YSK'nin görevleri şöyle olacak:

- Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğüyle ilgili bütün işlemleri yapmak ve yaptırmak, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikayet ve itirazları incelemek ve kesin olarak karara bağlamak.

- Cumhurbaşkanı seçimi tutanaklarını kabul etmek ve seçilen cumhurbaşkanı adına seçildiğine dair tutanak düzenlemek.

- TBMM üyelerinin seçim tutanaklarını kabul etmek.

- Seçmen kütüğünün oluşturulması, güncellenmesi, yönetilmesi ve denetimine ilişkin usul ve esasları belirlemek.

- Kanunun uygulanmasına ilişkin konular ile görev, yetki ve sorumluluk alanına giren hususlarda prensip kararları almak ve diğer düzenlemeleri yapmak.

- Seçim sürecinde, seçmenlerin hak ve yükümlülükleri ile seçim iş ve işlemlerinin anlatılması amacıyla, radyo ve televizyonlarda zorunlu yayın kapsamında yayınlanmak üzere tanıtım programları hazırlamak veya hazırlatmak.

Seçmen kütüğünün önemi ve düzenleme yöntemleri ile seçmenlerin görev ve sorumlulukları hakkında tanıtım programlarıyla vatandaşları bilgilendirmek.

Kurul teşkilatı, merkez ve taşra birimlerinden oluşacak.

Merkez teşkilatı; Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü, Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğü, İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı ve Özel Kalem Müdürlüğünden oluşacak.

Taşra teşkilatı ise ilçe ve yurt dışı ilçe seçim kurullarına bağlı seçim müdürlüklerinden oluşacak. Kurul, gerekli görülen illerde, il seçim kuruluna bağlı seçim müdürlüğü kurabilecek.

"Kurulun toplantı gündemini belirlemek ve Kurul toplantılarına başkanlık etmek, Kurul kararlarının yerine getirilmesini sağlamak, genel müdür, genel müdür yardımcısı ve daire başkanları ile diğer personeli atamak" Kurul başkanının görevleri arasında yer alacak.

- Hizmet birimleri ve görevleri

Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünün görevleri şunlar olacak:

- Seçmen kütüğünü oluşturmak ve güncellemek.

- Seçmenleri eksiksiz belirlemek ve mükerrer seçmen kaydını önlemek.

- Seçmenin kolay, hızlı, doğru oy vermesini sağlamak.

- Mükerrer oy kullanan seçmenleri tespit etmek.

- Seçimin çabuk sonuçlanmasını sağlayacak tedbirleri almak.

- Kurulca belirlenen ilke ve yöntemler çerçevesinde belirli aralıklarla seçmen kütüğünü denetlemek.

Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğü, yurt içi ve yurt dışı seçim iş ve işlemlerine ilişkin hazırlıkları yapacak ve seçim çalışmalarını yürütecek.

"Seçim araç ve gereçlerine ilişkin iş ve işlemleri yürütmek, kiralama ve satın alma işlerini yürütmek; taşınır ve taşınmazlara ilişkin işlemleri yürütmek, genel evrak ve arşiv faaliyetlerini düzenlemek ve yürütmek, sivil savunma ve seferberlik hizmetlerini planlamak ve yürütmek" Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğünün görevleri arasında yer alacak.

YSK merkez teşkilatında, seçim uzmanı ve seçim uzman yardımcısı istihdam edilebilecek. Kurulda geçici personel çalıştırılabilecek.

Seçim müdürü ve müdür yardımcıları, kurul personeli arasında yapılacak veya yaptırılacak yazılı ve sözlü sınav sonucuna göre başkan tarafından atanacak.

Seçim müdürü ve seçim müdür yardımcılarında; hukuk fakültesi veya siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az 4 yıllık yükseköğrenim yapmış veya bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olma şartı aranacak.

Seçim müdürü ve seçim müdür yardımcıları, nüfusa kayıtlı oldukları ilçelerde görev yapamayacak, geçici görevde geçen süreler de dahil aynı yerde 6 yıldan fazla çalışamayacak. Ancak bu süreyi dolduranlar, ihtiyaç duyulması halinde YSK başkanının kararıyla en fazla bir yıl daha aynı yerde çalışabilecek.

Seçim kurulu başkanları, kendilerine bağlı seçim müdürü ve diğer personelin disiplin amiri olacak. Kurul merkezinde tüm personel için disiplin kurulu oluşturulacak.

YSK başkanı ile il ve ilçe seçim kurulu başkanları; bütün memur, işçi ve hizmetlileri seçim iş ve işlemlerinde görevlendirebilecek, bunlar dışında da gerekli gördüğü kimseleri çalıştırabilecek. Ancak hakim, Cumhuriyet savcısı, vali, kaymakam, asker ile kolluk amir ve memurlarını çalıştıramayacak.

Teklifin görüşmeleri 2. bölüm üzerinde sürüyor.

Muhabir: Coşkun Ergül, Hüseyin Gazi Kaykı