ANKARA (AA) - Kuzey Kutup Dairesi'nde (Arktik), kış mevsimindeki azami deniz buzu genişliğinde geçen yıl görülen rekor düşük seviyenin ardından bu yıl da belirgin bir artış kaydedilmediği bildirildi.
Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) internet sitesinde yer alan açıklamada, Arktik bölgesinde 17 Mart'ta ölçülen azami kış buz genişliğinin, bu yıl, ölçümlerin yapılmaya başlandığı 1979 yılından bu yana görülen en düşük ikinci seviyede olduğu belirtildi.
Kış aylarının sonunda buz örtüsünün erimeye başlamadan önce ulaştığı en geniş boyutu ifade eden azami yüz ölçümü 2018'de 14,48 milyon kilometrekare olarak ölçüldü.
Geçen yıl görülen rekor düşük seviyeden yalnızca 60 bin kilometrekare daha geniş olan 2018 azami kış yüz ölçümü, 1981-2010 yıllarındaki ortalama azami kış yüzölçümünden 1,16 milyon kilometrekare daha küçük oldu.
California ve Teksas'ın toplamı kadar buz kütlesi eridiNASA uzmanları, bunun yıllar içinde Kuzey Kutup Dairesi'nde, ABD'nin California ve Teksas eyaletlerinin yüz ölçümlerinin toplamı kadar genişlikteki deniz buzu örtüsünün yok olduğu anlamına geldiğine dikkat çekti.
Bilim adamları, kış azamisinin son 4 yıldaki seviyelerinin şimdiye kadar ölçülen en düşük 4 büyüklük olduğunu kaydetti.
NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nden kıdemli iklim bilimci Claire Parkinson, "Arktik buz örtüsünün azalma eğilimi sürüyor. Bu, Arktik bölgesindeki süregelen ısınmayla yakından bağlantılı. İki yönlü bir etki söz konusu. Isınma daha az buzun oluşacağı ve daha fazlasının buharlaşacağı anlamına geliyor. Fakat daha az buzun olması da güneş ışınlarının daha az yansıtılacağı anlamına geldiğinden ısınmayı artıracak." değerlendirmesinde bulundu.
Kuzey Kutup Dairesi her 10 yılda ortalama yüzde 2,8 oranında küçülüyorArktik Okyanusu'nu çevreleyen buz örtüsünün yüzölçümü her yıl kış aylarında genişleyip yaz aylarında daralıyor. Buz örtüsü mart ayında kış mevsiminin azami genişliğine, eylül ayında ise yaz mevsiminin asgari genişliğine ulaşıyor. Güney Kutup Dairesi'nde ise mevsimsel olarak tersine gerçekleşiyor.
Arktik buz örtüsünün daralması, iklim değişikliğinden atmosfer olaylarına, hayvan ve bitki yaşamından yerli insan topluluklarının geçim kaynaklarına kadar çok farklı alanları etkiliyor. Eriyen buz örtüsü, gemicilik rotalarının değişmesine, kıyı erezyonunun artmasına ve okyanus devridaiminin yavaşlamasına yol açıyor.
Kuzey Kutup Dairesi'ndeki azami kış buz örtüsü, 1979'dan bu yana her 10 yılda ortalama yüzde 2,8 oranında küçülüyor. Asgari yaz buz örtüsü genişliği ise her 10 yılda ortalama yüzde 13,5 oranında azalıyor.
Muhabir: Emre Aytekin
Yorum Yazın