İklim Değişikliğinin Tarımsal Üretime Yansımaları

Küresel iklim değişikliğinin etkileri, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de tarımsal üretimsüreçlerini doğrudan etkilemektedir. Zirai don, kuraklık, ani sıcaklık değişimleri ve zararlıtürlerdeki artış, bitkisel üretimde verim ve kalite kayıplarına neden olmaktadır.

Son yıllarda ülkemizde de görülmeye başlayan kahverengi kokarca zararlısı, bu küresel iklim değişikliğinin somut etkilerinden biri olarak öne çıkmıştır. Tarım ve Orman Bakanlığı, tarımsal üretimde sürdürülebilirliği korumak ve zararlı popülasyonunun kontrol altına alınmasını sağlamak amacıyla biyolojik, biyoteknik ve kimyasal mücadele yöntemlerini içeren kapsamlı eylem planlarını devreye almıştır. Bu kapsamda üreticilerin bilinçlendirilmesi, doğal dengeyi koruyan biyolojik yöntemlerin yaygınlaştırılması ve ulusal düzeyde koordineli bir mücadele mekanizmasının işletilmesi hedeflenmektedir. Konu : Küresel İklim Değişikliğinin Tarımsal Üretime Etkileri ve Kahverengi Kokarca ile Mücadele Çalışmaları Açıklama : Küresel iklim değişikliğinin tarımsal üretimde yol açtığı olumsuz etkiler arasında zirai don, kuraklık gibi hava olaylarının yanı sıra zararlı türlerdeki artış da önemli bir yer tutmaktadır. Türkiye’de son yıllarda görülen kahverengi kokarca zararlısı, iklim değişikliğinin tarımsal üretime yönelik olumsuz yansımalarından biri olarak ortaya çıkmıştır. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından bitkisel üretimde verim ve kalite kaybına yol açan zararlılara karşı hazırlanan eylem planları süratle uygulanmakta; biyolojik, biyoteknik ve kimyasal mücadele yöntemleri entegre biçimde yürütülmektedir. Bu bilgi notu, kahverengi kokarca zararlısına karşı yürütülen çalışmalar, alınan tedbirler ve biyolojik mücadele uygulamaları hakkında kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Tarih : 08.10.2025 2 2025 yılı itibarıyla Tarım ve Orman Bakanlığı, kahverengi kokarca zararlısına karşı ulusal eylem planı doğrultusunda geniş kapsamlı mücadele çalışmalarını sürdürmektedir. Zararlının popülasyonunu azaltmak amacıyla mekanik, biyoteknik, biyolojik ve kimyasal yöntemler birlikte uygulanmakta; üreticilerin ve vatandaşların bilgilendirilmesine yönelik hazırlanan kamu spotları yerel ve ulusal medya kuruluşlarında yayınlanmaya devam etmektedir. Ülke genelinde 46 il, 212 ilçe ve 631 lokasyonda yürütülen çalışmalarda 1.272 teknik personel görev almaktadır. 2025 yılı itibarıyla 69.063 üreticiye, 1.070 basın mensubuna ve 2.160 sektör temsilcisine bilgilendirme yapılmış; eğitimlerde 79.133 adet eğitim materyali dağıtılmıştır. 1. BİYOLOJİK MÜCADELE UYGULAMALARI 2024 yılında biyolojik mücadele kapsamında 207.286 adet doğal düşman samuray arıcığı üretilmiş ve 35 ilde salım gerçekleştirilmiştir. 2025 yılında hedeflenen 1 milyon adet salım sayısına ulaşılmış, 40 ilde toplam 1.156.328 adet samuray arıcığı doğaya bırakılmıştır. Ayrıca, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından sülün üretimi yapılmış ve zararlının doğal düşman dengesine katkı sağlanmıştır. 2. BİYOTEKNİK VE MEKANİK MÜCADELE ÇALIŞMALARI 2025 yılı biyoteknik mücadele faaliyetleri kapsamında Tarım ve Orman İl Müdürlüklerine 82.994 adet feromon tuzak gönderilmiştir. Bu tuzaklarla kahverengi kokarca popülasyonu kontrol altına alınmakta, zararlılar cezbedilerek toplanmaktadır. Havaların soğumasıyla birlikte zararlının kışlak alanlara yönelmesi üzerine, canlı yaşamı bulunmayan sahipsiz ve kamusal alanlarda ilaçlı mücadele çalışmaları yürütülmüştür. 2024-2025 mücadele döneminde 1.008.663 hanede ilaçlama yapılmış, çalışmalar 2025-2026 döneminde de devam etmektedir. 3. DESTEKLER VE EYLEM PLANI UYGULAMALARI Kahverengi kokarca mücadelesinde kullanılan ziraî mücadele alet ve ekipman alımları, Kırsal Kalkınma Destekleri kapsamına alınmış; bu alımları yapan üreticilere mali destek sağlanmıştır. Tarım ve Orman Bakanlığı, iklim değişikliğinin etkileriyle ortaya çıkan zararlılara karşı hazırladığı eylem planı doğrultusunda, mücadele çalışmalarını kararlılıkla sürdürmektedir. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Küresel iklim değişikliğiyle birlikte artan zararlı türleri, tarımsal üretim güvenliğini tehdit eden en önemli unsurlardan biri haline gelmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülen kahverengi kokarca ile mücadele çalışmaları, hem çevresel sürdürülebilirliği hem de gıda arz güvenliğini korumaya yönelik stratejik bir yaklaşımla sürdürülmektedir. 3 2025 yılı itibarıyla ülke genelinde yürütülen biyolojik, biyoteknik ve mekanik mücadele faaliyetleri; çiftçilerin bilinç düzeyini artırmakta, doğal düşman popülasyonunu güçlendirmekte ve kimyasal kullanımının azaltılmasına katkı sağlamaktadır. Bakanlık, ulusal eylem planı doğrultusunda iklim değişikliğine uyumlu, çevre dostu ve entegre mücadele yöntemleri geliştirmeye devam etmektedir. Bu bütüncül yaklaşım, Türkiye’nin tarımsal üretimde iklim değişikliğine dayanıklı, sürdürülebilir ve verimli bir model oluşturma potansiyelini güçlendirmektedir.