Tek tek dizilen tütünde yeni sistem ‘elek’

Tek tek toplanan tütünler şiş ve eleklere alınıyor. Tütünler seralarda kurutma işleminin ardından kolileme işlemi sonrasında satılmayı bekliyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2019 yılında en çok tütün üretimi Denizli’de olduğu belirtildi. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, "Tütün ile ilgili Meclis'te bekleyen bir yasamız var. Bu kadar yabancı şirket var burada, bu kadar üretim yapıyorlar, bunlar yüzde 30 yerli tütün kullanma mecburiyeti getirelim" dedi. Tütün üreticisi Ömer Gökçe, "Şişe dizme işlemi biraz daha zor olduğu için emek istiyor. Eleğe dizme basit olduğu için insanlar şişe dizmeyi bırakıp artık elek dediğimiz olaya yönelmiş durumda" diye konuştu.
Ege Bölgesi’nde en çok tütün yetiştirilen Denizli’de hasadın bitmesi ile birlikte kurutulma işlemine geçilerek ‘kırım’ işlemleri sona erdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2019 yılı Bitkisel Üretim İstatistiklerine göre tütün üretiminde Denizli zirvede yer aldı. Türkiye’de üretilen 70 bin ton tütünün 16 bin 423 tonu Denizli’de üretildi. En fazla tütün üretimi yapılan il Denizli olurken Denizli’yi 16 bin 230 ton ile Manisa, 8 bin 693 ton ile Adıyaman izledi. Denizli’de üreticiler tütünlerin dallarından tek tek toplanıp kurutulması için emek harcıyor. Denizlili tütün üreticileri üretimin bölgede azaldığını ve alternatif ürün olarak ay çekirdeğine geçildiğini belirtti.

Tek tek özenle yapraklar toplanıyor
Tütün toplama işini çoğu çiftçi, günlük 100 ile 150 TL arasında çevre köylerden gelen tütün işçilerine yaptırıyor. Tarlada çalışmak için gece yarısı evden çıkan işçiler, gün doğumuna yakın saatlerde tütün topluyor. Tek tek toplanan tütün yaprakları, olgunluk seviyesine göre farklı zamanlarda birkaç seferde toplanıyor. Çiftçiler, tütünleri toplarken “elek” adı verilen tellerin üzerine yerleştirip kuruması için seralara götürüyor. Sera içerisinde sıcaklığın üç dört kata kadar arttığı ve toplanan tütünlerin kuruma süresi ise bu sayede azalıyor. Tütünlerin kısa sürede kuruması çiftçilere zaman kazandırıyor. Tütünler, hasat döneminin sonunda kolilere koyulması ile satılmayı bekliyor. Artık yeni sistem ile birlikte şişler geçirilen tütünler, ardından iplere dizilerek kurutma yönteminin ise azaldığı görülüyor.

“Şişe dizmede yapraklar tek tek toplanıyor”
Asırlık geleneğin daha kolay olan eleğe dizme diye tabir edilen yöntem ile değiştirilme nedenini açıklayan tütün yetiştiricisi Ömer Gökçe, “Şişe dizme işlemi biraz daha zor olduğu için emek istiyor. Eleğe dizme basit olduğu için insanlar şişe dizmeyi bırakıp artık elek dediğimiz olaya yönelmiş durumda. Bizim mahallede şişe dizen bir kişi kaldı. Hız bakımından elek daha uygun. Arasında ki fark ise şişe dizmek zor. Elek daha kolaya geliyor, masraf farkı yok. İş, elekte daha hızlı ilerliyor ve daha çok ürüyor. Şişe dizmede yapraklar tek tek toplanıyor. Eleğe dizmede ise bir anda yaprakları sıyırarak eleklere koyuyoruz. O yüzden elek daha hızlı ve kolay geliyor” dedi.

“Yüzde 30 yerli tütün kullanma mecburiyeti getirelim”
Geçtiğimiz günlerde Manisa’nın Selendi ilçesinde açıklamalarda bulunan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, “Tütün ile ilgili Meclis'te bekleyen bir yasamız var. Bu kadar yabancı şirket var burada, bu kadar üretim yapıyorlar, bunlar yüzde 30 yerli tütün kullanma mecburiyeti getirelim. İnşallah bunu Ekim ayında yasalaştırmış olacağız. Yüzde 30 yerli tütün kullanmak zorunda olacaklar. İnşallah tütünümüzü daha değerli satma imkanı doğacak” ifadelerini kullandı.